Bezm-i Alem Valide Camii

Dolmabahçe’de saat kulesi karşısında ve deniz kıyısındadır. Osmanlı Sultanı II. Mahmut’un eşi ve Abdülmecit’in annesi olan Bezmialem Sultan (1809-1852) tarafından 1853 yılında yaptırılmıştır. Mimarı Karabet Amira Balyan’dır. Caminin denize bakan mihrap duvarındaki (sonradan bahçe kapısından buraya taşınmıştır.) Şair Ahmet Ziver Paşa (1793-1862)’ya ait hicri 1270 (m 1853) tarihli ve tuğralı yazıtı Sadrazam Melek Mehmet Paşa torunu Hattat Ali Haydar (1802-1870) yazmıştır. Bu yazıtta Bezmialem Sultanı camiyi yapmaya başlattığında ölmesiyle camiyi oğlu Abdülmecit’in tamamlattığı yazılıdır. 1948-1961 yılları arasında Deniz Müzesi olarak kullanılmıştır.
Barok usulünde yapılmış süslü camilerimizdendir. Ortaköy ve Mecidiye Camileri tipinde olup pencereleri de Cihangir Camisinin pencerelerine benzemektedir. Caminin ön yüzünde Hünkar Kasrı vardır. Sağ ve solunda tek şerefeli iki ince minaresi yükselir. Şerefe ile dış duvarları kabartma süslemelerle bezenmiştir. Köşelerde nakışlı dört kuleciği bulunan büyük bir kubbesi yer almıştır. Kıble tarafında 5, diğer taraflarda 6’şar pencere bulunur. Aynca üç tarafta tavus kuyruğuna benzeyen üçer pencere sıralanmıştır. Kubbeden büyük kıymetli bir avize sarkmaktadır. Mihrabı ve mimberi kırmızı somaki mermerden yapılmıştır.

Camiyi yaptıran Bezmialem Sultan’ın sandukası II. Mahmut türbesindedir. Caminin sol gerisinde mermerden yapılmış güzel bir sebil bulunmaktadır. Mihrap duvarındaki denize bakan yazıtın ilk ve son beyitleri şunlardır:

“Makamın Valide Sultan Bezmialem, ukba
Edince; mabedinin yapmış idi çar divanın.”

“Ezan vaktı tarih oldu Ziver Siytievc üzre
Bu mabet oldu cami; Valide Sultan’ın asarin.1270”

Türkiye Tarihi Yerler Kılavuzu – M.Orhan Bayrak

Bezm-i Alem Valide CamiiMurat KAYA