Öresinhan

Yapı, Tepesi Delik Han olarak da bilinir. Aksaray-Nevşehir yolu üzerinde, Aksaray’a yaklaşık olarak 24 kilometre mesafededir. Ondan önceki menzil Ağzıkarahan’dır. Sonraki menzil ise Alay Han’dır. Son zamanlara kadar yapı, 13. yüzyıl eseri olarak biliniyordu. Ancak onarım sırasında, yapının taçkapısı olduğu düşünülen bazı mimari parçalar arasında, inşa kitabesi de bulundu. Kitabesine göre 1188 tarihlidir. Sultan II. Kılıçarslan dönemine ait olan eserin mimarı bilinmiyor.

Yapı malzemesi olarak kesme ve devşirme taş malzeme kullanılmıştır. Yapının inşasında kullanılan tonoz ve kemerlerin taşlarında derzler düzgün devam etmez. Bu durum yapı elemanlarının bütünüyle bir başka yapıdan sökülmüş olabileceğini akla getirir.

Yapının avlusu yoktur. Plan olarak sadece barınak kısmından oluşur. Yapının girişi kuzeydoğudandır. Yapının planı alışılagelmiş plan düzeninden farklıdır. Beş sahınlı bir plan düzeni genel anlamda uygulanmıştır. Ancak, bu beş sahının kuzey ve güney uçları duvarlara bitişmez. Kuzeyde ve güneyde duvara paralel birer sahın uzanır. Hanın ortasında yatayda ve dikeyde birbirini dik kesen iki uzun sahınla merkezi mekan plan düzeni oluşturulmuştur.

Yatay ve dikey kesişen sahının ortada kesiştiği noktada bir kubbe bulunur. Böylece yapı içinde dört ayrı bölüm oluşturulmuş gibi görünür. Her bir bölümde sahınlar birbirinden üçer ayak sırasıyla ayrılır. Sahınların üzeri beşik tonozla örtülüdür. Yapıda süsleme unsuru olarak herhangi bir eleman bulunmaz.

ÖresinhanMurat KAYA