Ulucami Mimberi Ayet, Hadis ve Kitabeleri

MehmedMinber kapısının sağ sövesinde yukarıdan aşağıya doğru şu iki hadis-i şerif yazılmıştır.(Bu iki hadis-i şerifin arasına korkuluktan gelen başka bir hadis-i şerifin sonu girmiştir.)

Bunların Türkçesi :
«Hazreti Peygamber dedi ki: Namaz bütün müttakileri Allaha yaklaştırır, ya da müttakileri Allaha yaklaştıran namazdır. Diğeri Hazret-i Muhammed dedi ki: İmam, mesul, ödeyici, müezzinde ‘bilhassa ezanı vaktinde okuması bakımından- emniyetli, mutemet adamdır.
Minber kapısının sol sövesinde aşağıdan yukarıya başlayan birinci satırın nihayeti korkuluğa doğru devam eden bir hadistir. Bu sövenin yukarısında şu hadis yazılmıştır.
Hazreti-i Muhammed dediki : Cuma miskinlerin ferahlığı, şadlığı, haccıdır. Bu hadisin tamamı Çorum Ulu Camii Minberinde yazılıdır.
Minberin sağ tarafındaki yazılar :
Taht altında duvar tarafında söveden yukarıya doğru başlayıp «Kur’an t a ht ı» yanında, yatay olarak ve yukarıdan aşağıya doğru devam eden yazılar ayettir. Türkçesi :
Bakara Suresi: 125-Eylediğimizi yad ve Makam-ı İbrahim’i namazgâh ittihaz ediniz. Ve İbrahim ve İsmail’e beytimi tavaf edenler, itikâf eyleyenler ve namaz kılanlar için tathir edin diye emrettik
126- İbrahim : Ya Rabbi burasını emin bir belde kıl ve ehlinden Allaha ve ahirete iman edenleri dünyanın mahsulünden rızıklandır, dedik de Allah: onlardan küfür edenleri de az bir şey müstefit eder. Sonra cehennem azabına muztar kılarım. Orası ne fena gidilecek yerdir buyurdu.
127 – İbrahim ile İsmail beytin duvarlarını yükselttiklerinde Ya Rabbi bizden kabul buyur. Sen işitir ve bilirsin.
128 – Ya Rabbi bizi sana iki müslim kıl ve zürriyetimizden sana bir ümmet-i müslime yarat bize menasikimizi göster ve bizi mağfiret buyur, sen kullarına acır ve affedersin.» demektir.
Taht altındaki sathı yatay olarak kateden dört kuşak vardır. Bunların yukarıdan birincisi üzerinde âyetin devamı vardır. Bu yukarıda yazıldı. İkinci kuşakta şu hadis-i şerif yazılıdır.
Türkçesi : Dua ve niyaz üzerine olsun, Allahın Resulü Hazret-i Muhammed dedi ki: Emin olan yahut iman eden emniyette olur.
Üçüncü kuşakta şu hadis-i şerif vardır.
Anlamı :
Salat ve selam üzerine olsun Hazret-i Muhammed dedi ki:
Her kim Kuranı öğrenir ve insanlara öğretirse ben onun cennete delili ve şefaatçisi olurum.
Minberin alt sathını teşkil eden müsellesin dik hattı üzerinde aşağıdan yukarıya doğru şu hadis-i şerif devam eder.
Anlamı :
Malikoğlu Enes Peygamberimiz Efendimizden rivayet ediyor:
Hazret-i Peygamber buyurmuştur ki insan öldükten sonra kabrinde iken onu işlemiş gibi sevabı yazılacak işler şunlardır :
İlim öğreten su getiren, kuyu kazan, meyve ağacı diken, mescit bina eden, Mushaf bırakan ve birde anası, babası için mağfiret dileyen, evlât yetiştiren kimsenin sevabı kesilmez, öldükten sonra da devam eder.
Minber korkuluğunun alt kısmını teşkil eden bordürde ise şu hadis vardır.
Türkçesi: Dua ve niyaz üzerine olsun. Hazret-i Muhammed dedi ki: Cennet bahçesine girdiğiniz zaman orada irtia, yiyip içiniz. Eshab-ı kiram cennet bahçesi neresidir ya Resul Allah dediler. Mescitlerdir, buyurdu. Onda yapılacak iş, yenilecek şey nedir? dediler: Allahı teşbih ederim, övmek ve övünmek ona mahsustur. Tapılacak yoktur, ancak bir Allah vardır ve o Allah büyüktür. Başka kuvvet ve kudret sahibi de yoktur. Ancak o yüce Tanrı vardır. demektir, dedi.
Korkuluğun üst kenarında yukarıdan aşağıya doğru şu iki hadis-i şerif yazılmıştır.
Türkçeleri :«Hazret-i Muhammed dedi ki: Her kim Allah için kartal yuvası kadar da olsa bir mescit yaparsa Allah da onun için, cennette bir ev yapar.
Yine sağ taraf korkuluğunun iki kenarını birbirine bağlayan kuşakların üzerinde şu hadisi şerif vardır.
Türkçesi :Hazret-i Peygamber dedi ki: İmanın alameti namazdır.
Minberin sağ yan kısmının alt tarafında iki satır halinde şu hadisler yazılıdır.
Türkçesi: Hazret-i Peygamber dedi ki: Her kim ilim talep ederse Allah onun rızkını kefaleti altına alır, tekeffül eder. Allah bir kimseye hayır, iyilik irade ederse onu dinde fakih yapar. Yani din bilgilerinin alimi olur. Basiret sahibi olur, az sözden çok mana çıkarır. Azim ve gayreti onu doğru yola getirir.
Selâm üzerine olsun Hazret-i Muhammed sesi ki: Her şey için bir direk vardır. Dinin direği de fıkıh ilmidir. Ve yine Hazret-i Muhammed dedi ki: Ulema halkın üzerinde Allahın eminleridir. Diğer bir ifade ile bilginler, Allahın halk üzerinde emniyet ettiği insanlardır. Selam üzerine olsun Hazret-i Muhammed dediki: Faydasız ilim, kendisinden faydalanılmayan hazinedir.

Bu iki satır ortasında bir kuşak üzerine yukarıdan aşağıya doğru yazılmış şu yazılar vardır.
Türkçesi : Ey Allahım, katibi yani bu mimberdeki yazılan yazan hattat Mehmet’i esirge.
Minberin sol tarafında ayet ve hadislerle iki kitabe yazılıdır.
1 — Minber kapısının sol sövesinde aşağıdan yukarıya doğru şu hadis-i şerifler yazılmaya başlanmış korkuluğun üst koluna dönerek devam etmiştir.
Türkçesi :«İbn-i Abbas’tan rivayet olundu. Selam ve dua üzerine olsun. Hazret-i Peygamber buyurmuştur ki Her kim Yüce Tanrıya ibadet için helal malından bir ev (mescid) yaparsa Cenab-ı Hak da onun için cennette inci ve yakuttan bir ev yapar. Ebu Hüreyre’den rivayet edildi. Selâm ve dua üzerine olsun Resul S.A. buyurmuştur ki her kim bir mescit yaparsa Yüce Tanrı her bir zirasına milyon hasene (sevap) ihsan buyurur.»
2 — Buradaki diğer hadisin Türkçesi: Gece karardığında yürüyerek Mescide gidenleri kıyamet gününde tam bir nur ile müjdele demektedir.
3 — Minberin yan kısmında geçmeler arasında tahrir çizgileri ile ayrılmış satırda şu hadis yazılmıştır.
Türkçesi : «Her kim Mescitlerde dünya kelamından bir söz söylerse Allah onun kırk senelik amelini mahveder. Allah ve Resulu doğru söyledi.»
4 — Minberin yan tarafında ve süpürgelik kısmında şu hadisler yazılıdır.
Türkçesi : «Selam ve dua üzerine olsun. Hazret-i Muhammed dedi ki: Namaz dinin direğidir. Her kim namaz kılarsa dinini ihya etmiş, her kim namazı terkederse dinini yıkmış olur ve Peygamber (S.A.) söyledi: Namaz müminlerin nurudur.»
5 — Şerefe altının süpürgelik kısmında ise şu hadis-i şerif vardır.
Türkçesi: «Hazret-i Nebi(S.A.) dedi ki: Mescid cümle müttahilerin evidir.»
6 — Minberin korkuluk gergilerinde şu hadis-i şerif yazılıdır.
Türkçesi : «Her şey için bir selam vardır. Mescidin selam (Mescide verilecek selam) da iki rekat namazdır.»
7 — Minberin şerefe altında ve yandan başlayarak yukarıya doğru, yukarıda yatay olarak, sonra yukarıdan aşağıya doğru (Sûre:9, Ayet: 18-22) yazılmıştır.
Türkçesi : «Allah’a secde edilen yerleri, ancak ve ancak Allah’a ve ahiret gününe inanan, namaz kılan, zekât veren ve Allah’tan başka kimseden korkmayanlar imar eder. İşte doğru yolu bulmaları umulanlar da onlardır.Hacılara su verme ve Mescid-i Haram’ı imar etme işiyle uğraşanların derecesini Allah’a ve âhiret gününe inanıp Allah yolunda savaşan kimsenin derecesiyle bir mi tutarsınız? Ve Allah, zulmeden topluluğu doğru yola sevketmez. İnananların, yurtlarından göçenlerin ve Allah yolunda mallarıyla, canlarıyla savaşanların Allah katında dereceleri pek büyüktür ve onlardır muratlarına erenlerin, kurtulup nusrat bulanların ta kendileri. Rableri, onları öz rahmetiyle, razılığıyla ve tükenmez nimetleri bulunan cennetlerle müjdeler. Orada ebedi kalırlar. Şüphe yok ki pek büyük mükafat, Allah katındadır.

Minber korkuluğunun alt bordürlerinde şu kitabe vardır.

Anlamı: Allah rızası için bu mübarek minberin dikilmesini, yerine konmasını, adaletli bilgin padişah, din ve dünyanın keskin kılıcı, Müminlerin beyi, Abbasi Halifesinin yardımcısı Şahı şehinşah oğlu Süleyman Şah oğlu Ahmed Şah -Allah memleketini ebedi etsin- 638 tarihinde emretti demektedir.

Ulucami Mimberi Ayet, Hadis ve KitabeleriMurat KAYA
01